www.tas-istanbul.com

KÜLLİYELER - HASEKİ HÜRREM SULTAN KÜLLİYESİ
Bu yapılarla ilgili bilgiler www.tas-istanbul.com sayfamızdan alınmıştır. Hürrem Sultan Külliyesi; İstanbul Suriçi Aksaray Haseki’de 1539 tarihinde inşa edilmiştir. Aksaray’ın bu mahallesine Haseki ismini veren külliye Mimar Sinan’ın Saray Baş mimarı olduktan sonra yaptığı ilk iştir. Külliye bugün Haseki Caddesi, Özbek Süleyman Efendi Caddesi, Cevdet Paşa Caddesi ve Sami Paşa sokakların oluşturduğu bir yapı adasının ortasındadır. Haseki kelimesi, Osmanlı padişahlarına erkek çocuk çocuk doğurmuş eşlerine verilen bir deyimdir.

Yapılar Mimar Sinan’ın Osmanlı Mimarisine yeni bir akım getiren Klasik Mimarinin ilk izleridir. Ama Vaziyet Planına bakıldığında çok dağınık bir külliye görülür. Külliye binalarının giriş kapıları farklı sokaklara açılmaktadır. Mimar Sinan’ın birçok külliyede uyguladığı merkezi planlı külliye mimarisi burada görülmez. Fatih Külliyesi ve Çoban Mustafa Paşa Külliyelerindeki merkezi plana benzemez. O dönem mimarisinin örneklerinden olan Edirne ve Amasya’daki Sultan II.Beyazıt külliyelerinin dik kesişmesi  de burada yoktur. Sebebi bu bölge, o dönemin en yoğun konut bölgesidir. Başta bu kadar büyük bir planlama yapılmamıştır. Külliye yapıları ilavelerle meydana gelmiştir. Ayrıca bu ilaveler Mimar Sinan’ın yoğun olduğu dönemlere rastlamıştır.

Bu külliye de Camii ilk olarak yapılmıştır. Külliye Haseki Caddesi tarafında ikiye bölünmüştür. Caddenin güneyinde kalan cami Cerrahpaşa Mahallesinin de dir. Kuzeyinde diğer bölümler ise Nevbahar mahallesinin sınırları içinde yer alır.

Külliye tek kubbeli küçük bir cami ile başlamıştır. Bir yıl sonra Medrese inşaatı başlanmıştır. Medrese klasik planlı bir medresedir. Yine aynı yıl sıbyan mektebi yapılmıştır. Şehzade Külliyesinin bitiminden ve Süleymaniye Külliyesinin yapımından hemen önce sur içindeki bu alana olan yerleşimin artması ile bir aşevi ve darüşşifa ile büyük bir sosyal merkez haline dönüştürülmüştür. Evliya Çelebi, caminin Avratpazarı’nda yapılmış olmasının, Kanuni’nin karısına gösterdiği bir incelik olduğunu yazar. Bu yapı kompleksinin,baştan tasarlanmış olmayıp, Sinan’ın Şehzade ve Süleymaniye külliyeleri ile ilgili çalışmaları olanak verdikçe, etaplar halinde yapılmış olduğu söylenebilir. 16 yüzyıl’ın başında bu mahallenin oldukça yoğun bir yerleşme alanı olduğu, bütün bu yapıların konut alanı içinde çok sıkışık ve düzensiz yerleşmesinden anlaşılmaktadır. Bugün de Haseki çevresi dar sokaklı karışık sıkışık bir alandır. Külliye 6 bölümden meydan gelir. Bu bölümler Camii, Medrese, Sıbyan Mektebi, Darüşşifa, İmaret ve Çeşmelerdir.