İKİNCİ MEŞRUTİYET 2
Bizde yenilikçi ve dinci kavgası hep olmuştur.
Bunlar çeşitli isimlerle, parti isimleri sürmüştür.
Ama kavga hep sürmüştür.
1908 Temmuz devrimi ile getirilen yenilikler,
Halkta büyük ferahlık sağladı.
Bu devrimden evvel olan olaylar bıçak gibi kesildi.
Halkın geniş kesimi bu devrime destek vermişti.
Ortalıkta iki parti vardı.
İttihatçılar orta sınıf ailelerden geliyorlardı.
Yabancı sermaye tahribatından zarar görmüşlerdi.
Bunlar esnaf, memur, küçük rütbeli subay aileleri idi.
Ahrar Partisini kuranlar ise Osmanlı’nın üst sınıfları idi.
Batılılaşmış, kozmopolit, lisan bilen insanlardı.
Özellikle İngiliz İktisatını kopya etmek merakında idiler.
Temmuz Devrimi ile Kapitülasyonlara da savaş açıldı.
Çünkü geçmişte her bir ülkeye tavizler verilmişti.
İttihatçılar ülke yararına kanunlar çıkardılar.
Bu kanunlar hep konsolosluklardan döndü.
Zira yabancı ülkeler kazandıklarını geri vermek istemediler.
İngiltere, Fransa, Rusya düzenlerinin bozulacağından
korktular
Bu arada dincilerde mutsuzdu.
Özellikle medrese ve dergah mensuplarına askerlik
getirilmesi,
O kesime büyük hoşnutsuzluk getirmişti.
Hükümet sonunda çareyi bir sınav koymakta buldu.
Sınavı geçemeyenler askere gidecekti
Medresede din eğitimi görenlerden bir duayı okumaları
istendi.
Sonuç hat safhada kötü idi.
İttihat Terakki aslında seçimleri kazanmıştı.
Ama iktidara tam manası ile egemen olamıyordu.
İttihat Terakki içinde iki kanat vardı.
İngiliz taraftarı Manastır kolu ile Alman taraftarı,
Selanik kolu arasında rekabet vardı.
Sonunda Alman taraftarı Selanik kolu ağır bastı.
Kaybeden Manastır kolu ise saf değiştirdi.
Gidip muhalefetle birlik oldular.
Zaman içinde İngiliz yandaşlığında liberaller ve dinciler
birleştiler.
Derviş Vahdeti'nin İngilizler tarafından finanse edilen,
Volkan Gazetesi ortamda etkili oldu.
Prens Sabahattin'in Adem-i merkeziyetçi görüşlerine de yer
buldu.
İttihat-ı Muhammedi Cemiyeti'nin yayın organı durumuna
geldi.
İttihat ve Terakki'nin uygulamaları alaylı subaylar üzerinde
etkili oldu.
Devamı gelecek.
Lütfen paylaşın.
