www.tas-istanbul.com

CAMİLER - KADIRGA SOKOLLU MEHMET PASA CAMİİ
Sokollu Mehmet Paşa Camii ; İstanbul Kadırga Şehit Mehmet Paşa yokuşunda 1571 yılında üç padişaha Sadrazamlık yapmış olan Sokollu Mehmet Paşa tarafından karısı Esmehan Sultan için Mimar Sinan’a yaptırılan külliyenin ana yapısıdır.

Oldukça meyilli olan Sultanahmet’ten Kadırga’ya inen araziye kurulan külliye, bu olumsuz şartları çok akılcı bir planla çözmüştür, Üç sokaktan ve üç farklı kottan girilen külliyenin avlusuna merdivenlerle ulaşılarak pek sık rastlanmayan bir zenginlik yaratılmıştır. Sokollu Mehmet Paşa sadece İstanbul’da üç önemli bina yaptırmıştır. Bu yapılardan ikisi külliye bir tanesi münferit camidir. Tek cami Azapkapı’da köprünün hemen yanındadır. Diğer bir külliye ise Eyüp’te Eyüp Sultan külliyesinin doğusundadır. Eyüp Sultan Camiine oldukça yakın olduğu için Eyüp’teki külliyenin camisi yoktur.

Sokollu Mehmet Paşa, Sultan II.Selimin kızı Esmahan Sultan ile evlidir.Osmanlı Devletine büyük hizmetler yapmış olan Sokollu Mehmet Paşa bu gün Sırbistan’da kalan Sokol köyünde doğmuş ve sonradan sarayda yetiştirilmiş bir devşirmedir. 1579 yılında Divan toplantısı sırasında bir meczup tarafından öldürülmüştür. Sokollu Mehmet Paşa türbesi Eyüp’te yaptırdığı külliyenin içerisindedir.

Caminin mimari planı kare şeklindedir. Kare plana göre oldukça büyük bir merkezi kubbesi vardır. Merkezi kubbe altı ayakla taşınmaktadır. Bu kubbeyi destekleyen dört yarım kubbe geleneksel olarak yatay dikey akslar yerine çapraz akslara konmuştur. Bu plan tipi Mimar Sinan’ın büyük ustalığını göstermektedir. Yarım kubbelerin bu şekilde konması içerdeki harim mekanını daha da büyütmüştür. Bu da yarım kubbeler yanına konan ağırlık kuleleriyle sağlanmıştır.

Avluda mermer bir şadırvan yer alır. Çevresinde medresenin bölümleri bulunur. İstanbul’da Mimar Sinan tarafından yapılmış olan Edirnekapı Mihrimah Sultan camiinde olduğu gibi Medrese odaları caminin Şadırvanlı avlusunda yer alır. Cami avlusuna alt sokaktan merdivenle çıkılır. Bu merdiven kovanının üzerinde kubbeli bir yapı bulunur. Bu kubbenin içi malakari süslemeler yer alır. Şadırvanlı iç avluya üç farklı kapıdan girilir.

Mihrap çevresinde insan boyundan büyük iki mum ve mihrap üzerinde hat sanatlı çini süsleme boydan boya kaplıdır. Camide, İznik çinileri ve orijinal kalem işleri de bulunmaktadır. Çiniler burda neredeyse kubbeye kadar çıkar. Caminin ses ve aydınlatma sistemi her Sinan camiindeki gibi mükemmeldir. Giriş sahını sağ ve soldan ikinci kata çıkar. Bu caminin mihrap, minber, kubbe bölümlerinde Hacerülesved parçaları gömülüdür.

Caminin kuzeyinde şerefe kısmından üstü yıkılmış eski bir tuğla minare vardır. Sultanahmet tarafındaki avlu kapısından ve bu kapının karşı tarafındaki kapı ile kıbleye bakan merdivenli kapıdan girildiğinde üç kapıdan da medrese revakından geçerek avluya girilir. İlk iki kapı girişinde mezarlıklar vardır.

.